افرادی که به دیابت دچار هستند، باید بدانند که این بیماری به روی اعصاب، کلیه ها، قلب، چشم ها و دیگر اندام های بدن تاثیر گذار می باشد از همین روی لازم است تا فرد مبتلا اهمیت زیادی به سلامتی خود بدهد. در همین راستا مهم است بیان کنیم که افرادی که دیابت دارند بیشتر در معرض گرفتن بیماری های دهان و دهان از جمله التهاب و عفونت لثه هستند، در این از سایت دکتر مریم محمدی مقاله قصد داریم به رابطه ی بین دیابت و بیماری لثه و دهان بپردازیم. با ما همراه باشید.
از آنجایی که بهداشت دهان و دندان اهمیت بالایی در سلامت فرد دارد، اما مشکلات مربوط به بیماری های لثه و دندان در افرادی که دیابت مبتلا هستند رایج تر می باشد و عوارض جدی تری را برای فرد به همراه دارد. از همین روی توصیه می شود در صورت داشتن بیماری دیابت و قند خون بهداشت دهان و دندان را حتما رعایت کنید، پلاک لایه نازک و چسبناکی از باکتریها است که دائماً روی دندانها و در امتداد خط لثهها شکل میگیرد. پلاک حاوی باکتریهایی است که باعث پوسیدگی دندانها و بیماریهای لثه میشوند. جرم دندان همان پلاک سخت شده است که روی مینای دندانها و زیر خط لثه میچسبد. البته لازم است بدانید نیازی به رعایت شرایط و نکات خاصی نیستید فقط کافیست به طور درست از دندان های خود به دلیل داشتن دیابت نوع 1 و 2 مراقبت کنید. توصیه می شود این افراد به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کرده و سلامت دندان و لثه ی خود را بررسی کنند لذا افراد دیابتی علاوه بر رعایت رژیم غذایی خاص خود باید به طور مرتب مراقب سلامت دهان و دندان خود باشند.
تاثیر دیابت به روی دندان و لثه ها چگونه است؟
به طور کلی دیابت و قند خون، بر سلامت دهان و دندان تأثیر منفی می گذارد. افزایش میزان قند خون در دیابت باعث اختلالات و عفونت های عروقی می شود که منجر به مشکلات سلامت دهان و دندان می شود. بیماران دیابتی بیشتر از سایر افراد دچار مشکلات دندانی می شوند. التهاب لثه به دلیل آسیب عروقی و اختلال در ساختار بافت همبند و از دست دادن استخوانی که از دندان حمایت می کند در نتیجه گسترش این التهاب باعث می شود دندان ها بدون پوسیدگی تکان بخورند. دندانپزشک ترمیمی و زیبایی، دکتر مریم محمدی با بیان اینکه وقتی مصرف مواد غذایی حاوی قند در بیماران دیابتی محدود می شود، میزان قند در بزاق کاهش می یابد و ایجاد پوسیدگی دندان، زخم های دهان، آبسه های دندانی و بیماری های دندانی کاهش می یابد. نظر خود را در این زمینه بیان کرده است.
مراقبت روزانه از دندان و معاینات دوره ای دندان بخشی جدایی ناپذیر از حفظ سلامت عمومی بدن به شمار می رود. علائم دهان و دندان ممکن است نشان دهنده دیابت باشد. سالانه تعداد قابل توجهی از بیماری دیابت توسط دندانپزشکان شناسایی می شود. دیابت کنترل نشده می تواند بر سلامت دهان و دندان و همچنین اندام هایی مانند قلب، کلیه ها و چشم ها تأثیر منفی بگذارد. مشکلات دهان و دندان که در افراد دیابتی دیده می شود به شرح زیر می باشد:
- دهان خشک
- عفونت های قارچی در دهان، برفک
- بیماری های لثه
- پوسیدگی دندان
- خشکی دهان، از بین رفتن اثر شست و شوی و جویدنی بزاق به دلیل غلیظ شدن و کاهش ترشح بزاق در بیماران دیابتی است. کمبود بزاق می تواند باعث چسبیدن غذا به سطح دندان و ایجاد پلاک و بعداً تشکیل تارتار شود. خشکی دهان می تواند منجر به درد، تاخیر در بهبود زخم ها و افزایش التهاب و در نتیجه از دست دادن دندان شود. اگر نمی توان از خشکی دهان جلوگیری کرد، باید دهان را به طور مکرر شستشو داد یا می توان از بزاق مصنوعی توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده کرد.
- بیماران دیابتی به دلیل وجود قند زیاد در بزاق در معرض عفونت قارچی دهان هستند. این مشکل به صورت ترک و قرمزی در محل اتصال لب ها ظاهر می شود. سیگار کشیدن و خارج نکردن دندان مصنوعی از دهان در شب می تواند رشد قارچ را تسریع کند. در درمان عفونت قارچی دهان از داروها استفاده می شود. پروتزها باید در شب تمیز و خارج شوند.
- از آنجایی که قند خون بالا باعث ضخیم شدن و انسداد رگهای خونی میشود، ظرفیت حمل اکسیژن خون کاهش مییابد و تغذیه بافتها تحت تأثیر نامطلوب قرار میگیرد. این امر باعث جدا شدن لثه و عقب نشینی آن از دندان می شود. پاکت های کوچکی که بین دندان و لثه در طول زمان ایجاد می شود، امکان ایجاد کانون های باکتریایی جدید را فراهم می کند و این رویداد منجر به از دست دادن دندان می شود. در طی این فرآیند بیمار خونریزی لثه و بوی بد دهان و همچنین درد و لرزش در دندان ها را احساس می کند. التهابهای داخل دهانی که اغلب میتوانند با این رویدادها همراه باشند، کنترل قند را نیز دشوار میکنند و این رویداد به یک دور باطل تبدیل میشود. لثه پیشرفته فقط با مداخله جراحی قابل درمان است.
- بیماران دیابتی با سطح قند خون کنترل نشده باکتری های موجود در بزاق را دعوت می کنند و کبودی به راحتی ایجاد می شود.
توصیه هایی برای بیماران دیابتی در مورد سلامت دهان و دندان
برای پیشگیری از بیماری های لثه اول از همه کنترل خوب قند و مراقبت منظم از دهان ضروری است.
- دندان ها را باید حداقل 2 بار در روز به مدت 2 دقیقه مسواک زد. به دلیل وجود تنقلات در بیماران دیابتی، ممکن است نیاز به افزایش تعداد مسواک زدن باشد. باید از یک برس نرم استفاده شود. زبان را نیز باید مسواک زد.
- برای از بین بردن باکتری های بین دندانی باید حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده شود. پس از عمل، دهان باید با آب شسته شود، در حالی که نخ دندان بین دندان ها قرار می گیرد، نباید بیش از حد روی لثه فشار داده شود.
- کنترل قند خون (HBA1C زیر 7 درصد)
- رعایت برنامه غذایی مناسب در صورت مصرف انسولین
- مراجعه به دندانپزشک برای درمان آسیبهای لثه
- مطلع ساختن دکتر دندانپزشک از داروهای مصرفی برای دیابت (جهت جلوگیری از تداخل دارویی)
- درمان هر نوع آفت و عفونت دندان و لثه
- در مواردی که پوسیدگی گسترده و مشکلات لثه وجود دارد، باید با دندانپزشک مشورت شود.
- برای حفظ سلامت دهان و دندان علاوه بر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، لازم است هر شش ماه یکبار معاینه دندانپزشکی انجام شود.
در چه شرایطی با دیابت باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
- خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا غذا خوردن
- قرمزی لثه، درد، حساسیت، تورم
- رکود در لثه
- جرم دندانی
- حساسیت در دندان ها
- تغییر موقعیت و لرزش در دندان ها
- بو و طعم بد در دهان
- پوسیدگی دندان
در بیماران دیابتی؛ حفظ سلامت دهان و دندان و زندگی با دندان های خود با رژیم غذایی کنترل شده، استفاده منظم از داروها، بهداشت منظم دهان و دندان و معاینات دندانی راحت تر و لذت بخش تر خواهد بود.
درمانهای دندانپزشکی برای بیماران مبتلابه دیابت
بیماران دیابتی مانند هر فرد دیگری می توانند انواع درمان های دندانپزشکی را انجام دهند اما در هر صورت ممکن است دارای درمان های خاص باشند، در متن زیر فهرستی آماده کرده ایم که بیماران قبل از مراجعه به دندانپزشکی باید رعایت کنند.
- اگر درمان های دندانپزشکی باعث شد تا مدت زمان کوتاهی غذا نخورید مطمئن شوید که به بیماری شما آسیب نمی رساند.
- مهم است بدانید که داشتن قند خون بالا موجب می شود تا درمان دندان و لثه ها کمی طولانی تر از حد معمول شود، اما اگر دوره ریکاوری بیش از حد طول کشید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- معمولا قبل از شروع درمان ها دندانپزشک بیماری و داروهای مصرفی شما را می پرسد و اگر شما از داروهایی نظیر انسولین یا سولفونیل یوریا برای کنترل دیابت خود استفاده می کنید، این موضوع را با دکتر خود مطرح کنید.
روش جلوگیری از بروز مشکلات دهان در دیابت چگونه است؟
- کنترل قند خون (HBA1C زیر 7 درصد)
- رعایت برنامه غذایی مناسب در صورت مصرف انسولین
- مراجعه به دندانپزشک برای درمان آسیبهای لثه
- برای جلوگیری از تداخل دارویی، دکتر دندانپزشک را از داروهای مصرفی خود آگاه سازید
- درمان هر نوع آفت و عفونت دندان و لثه
آیا دیابت به دندان و لثه ها آسیب وارد می کند؟
از آنجایی که دیابت باعث افزایش گلوکز بزاق و رشد باکتریهای دهان میشود، در صورت عدم درمان بهموقع به بیماری لثه تبدیل خواهد شد. توصیه می شود طبق مطالب ذکر شده بیماری دیابت و داروهای مصرفی خود را با پزشک مطرح سازید.