اگر به طور ناگهانی متوجه شدید که لثه شما در ناحیه خاصی ملتهب شده است و فیستول کوچکی در بالای دندان شروع به تشکیل می کند، به معنای ایجاد کیست به روی دندان های شما می باشد. کیست های دندانی نتیجه عفونتی هستند که در دندان یا استخوان مجاور ایجاد شده است. حفره یا ضربه به دندان می تواند باعث آن شود و اگرچه یک نوع آسیب شناسی خوش خیم و رایج است که به راحتی قابل درمان است، اما کمی نگران شدن از ظاهر آن طبیعی است.
نکته مهم این است که آن را به موقع تشخیص داده و درمان کنید تا از مشکلات عمده دهانی که می تواند سلامت استخوان یا نزدیک ترین دندان ها را به خطر بیندازد، جلوگیری کنید. در این مقاله از سایت دکتر مریم محمدی به معرفی کیست دندان به همراه درمان آن پرداخته ایم، با ما همراه باشید.
کیست دندان چیست؟
کیست دندان به کیسه پر شده با مواد مایع یا نیمه جامد گفته می شود. کیست های دندانی نوعی ضایعه خوش خیم هستند که حفره های گرد در داخل استخوان های فک ایجاد می کنند. قسمت داخلی آن از سلول، مایع، هوا یا ترکیبی از این سه تشکیل شده است. به طور معمول آنها ضایعات خوش خیم هستند، تومور نیستند، اما در برخی موارد می توانند منجر به ضایعات بدخیم شوند.
دیواره‌های کیستهای دندانی از سلول‌هایی، عمدتاً اپیتلیال، تشکیل شده‌اند که به بهای تخریب استخوان فک که در آن قرار دارند، تقسیم می‌شوند و رشد می‌کنند. این سلول ها یک ماده چسبناک بوده و مایع ترشح می کنند که در داخل کیست فک بالا باقی می ماند و معمولاً به راحتی عفونی می شود و به مایع چرکی تبدیل می شود.
اگر کیستهای دندانی برداشته نشوند، سلولهای تشکیل‌دهنده آنها رشد کرده و تقسیم می‌شوند و در طول زمان حفره بزرگ‌تری ایجاد می‌کنند که می‌تواند سلامت استخوان یا دندان‌هایی را که مستقیماً با کیست در تماس هستند به خطر بیاندازد. از همین روی مهم است تا در اسرع وقت برای درمان کیست دندان اقدام کنید تا از برور عوارض جدی تر جلوگیری کنید لذا با اینکه ماهیت کیست ها غیر عفونی می باشد اما با گذشت زمان موجب می شود که بخش مرکزی دندان که پالپ نام دارد متورم شود و در نهایت هنگامی که کیست بزرگ می شود فشار زیادی به استخوان های دندان وارد می شود و این فشاری که به محیط اطراف دندان وارد می شود ممکن است موجب کشیدن دندان شود.
دلایل ایجاد کیست دندان چیست؟
کیست دندان به دلایل مختلفی ایجاد شوند، اما همه آنها یک چیز مشترک دارند که شامل عفونت در دندان یا بافت های نزدیک به آن می باشد. از همین روی بهترین راه برای پیشگیری از آنها حفظ عادات بهداشتی دهان و دندان مانند استفاده صحیح از نخ دندان یا دانستن نحوه استفاده از مسواک دستی و برقی می باشد. در متن به انواع دلایلی که سبب می شود کیست دندان بوجود بیاید، اشاره کرده ایم:
-
حفره ها
علت اصلی پیدایش کیست دندان در نوک ریشه دندان، حفره ها می باشد. این نواحی آسیب دیده دندان با رنگ مشکی مشخص به مینای دندان آسیب می زند و در صورت عدم درمان می تواند بر عصب دندان تاثیر بگذارد. در حالت دوم است که می توانند باعث ایجاد کیست دندان شوند.
-
ضربه
دلیل اصلی دیگر کیست دندان معمولاً ضربه زدن به آن ناحیه است. باز هم، این واقعیت که عفونت ناشی از تروما رخ می دهد، می تواند منجر به ایجاد کیست دندانی شود که علاوه بر آزاردهنده بودن، می تواند منجر به کشیدن دندان آسیب دیده و همچنین قسمت های دهان مجاور شود.
علائم کیست دندان چیست؟
کیست های دندانی معمولاً تا زمانی که عفونی نشده یا به اندازه کافی بزرگ شوند، هیچ نوع علامتی ایجاد نمی کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، علائم کلی که ممکن است ظاهر شوند عبارتند از:
- تحلیل ریشه های نزدیک به کیست دندان
- حساسیت در لب ها
- در موارد پیشرفته تر و در مواردی که کیست بزرگ می شود، می تواند منجر به جابجایی دندان شود
- درد و التهاب در ناحیه ای که کیست در آن قرار دارد
- ظاهر شدن زخم روی لثه
انواع کیست دندان چیست؟
هنگامی که در مورد کیست فوران دندان صحبت می شود، باید به خاطر داشت که چندین نوع مختلف وجود دارد. راه تشخیص آنها این است که از کیست دندان و اطراف آن عکسبرداری کنید، ببینید چه تاثیری بر دهان فرد مبتلا دارد و بهترین روش استخراج آن را بر اساس ماهیت آن ارزیابی کنید.
| کیست التهابی پری آپیکال (کیست رادیکولار دندان) |
این نوع کیست در اطراف نوک (راس) ریشه دندان، معمولاً در نتیجه عفونت داخل آن دندان ایجاد می‌شود. به طور کلی، اینها کیست های التهابی هستند که در نتیجه حفره ها یا ضربه هایی ایجاد می شوند که باعث عفونت داخل دندان و در نتیجه رسیدن آن به استخوان زیر ریشه می شود. |
| کیست دنتیجروس (فولیکولار) |
نزدیک به تاج دندان عقل نهفته یا روی آن ایجاد می شود. معمولاً روی دندان های آسیاب به ویژه روی دندان آسیاب سوم فک پایین ایجاد می شود، برای جلوگیری در این مورد، بهترین گزینه کشیدن دندان عقل نهفته میباشد |
| کیست مخاطی یا موکوسل | این کیست در سلولهای نرم ناحیه دهان، سطح داخلی گونه، لب و زبان بوجود می آید. و دلیل آن صدمه دیدن یا تحریک شدن بافتهای این قسمت دندان می باشد. کیست موکوسل به طور دائمی ایجاد می شود و در برخی موارد از آن بزاق آزاد می شود. |
| کیست دنتیژروس |
این کیست در اطراف دندان هایی که رویش نیافته اند مانند دندان عقل که هنوز رویش نیافته است ایجاد می شود و باعث تحلیل استخوان اطراف آنها می شود. کیست دنتیژروس معمولاً باید همراه با کشیدن دندان رویش نیافته برداشته شود. |
| کیست های ادنتوژنیک | مجموعه کیستهای دندان (علاوه بر پری اپیکال و دنتیجروس) هستند که غالبا در استخوان فک شناسایی می شوند. این نوع کیستهای دندان به ندرت ایجاد می شود اما اغلب رشد می کنند و بزرگ می شوند چون در داخل استخوان هستند و سخت تر میتوان آنها را شناسایی کرد. |
کیست دندان چه عوارضی ایجاد می کند؟
- عفونت دندان
- از دست دادن دندان
- زایده های خوش خیم در فک
- شکستگی فک
درمان کیست دندان
در ابتدا کیست، باید توسط دندانپزشک و جراح فک مورد بررسی قرار بگیرد و به طور کامل معاینه شود، پس از معاینه با توجه به نوع کیست و محل بوجود آمدن آن دندانپزشک نوع درمان را انتخاب می کند و همچنین برای کیست های که روی ریشه دندان قرار گرفته اند قبل از درمان پزشک به درمان ریشه میپردازد. چنانچه کیست دندان و لثه رشد کرده باشد در نتیجه ی به خطر افتادن سیستم ایمنی بدن ممکن است موجب متورم شدن و شکننده شدن دندان بشود و این امر سبب می شود که با لمس دندان فرد احساس درد کند. در چنین حالتی بهترین گزینه کشیدن و درمان ریشه دندان می باشد.
برداشتن کیست دندان با جراحی چگونه است؟
از روش های درمانی کیست های دندان و لثه جراحی می باشد که در متن زیر به طور کامل مراحل آن را بازگو کرده ایم:
- تشخیص
برای تشخیص کیست ها دندانپزشک از شخص،از عکس برداری با اشعه ایکس استفاده می شود یک روش معمولی است و برای داشتن اطلاعات بیشتر در مورد دندان شما (کیست و ارتباط آن با دندان های اطراف) ممکن است که خواستار اسکن CBCT سه بعدی نیز باشد. این اسکن تمامی اطلاعات در مورد دندان را از جمله ارتباط کیست با آن ها و همچنین ساختارهای دندانی نظیر اعصاب و سینوس را در اختیار پزشک قرار می دهد.
- آماده سازی قبل از جراحی
برای انجام جراحی لازم است که قبل از جراحی، دندان ها به طور کامل تمیز و پولیش شوند که این فرآیند چن روز قبل از جراحی توسط دندانپزشک اعمال می شود و برای افزایش تعداد باکتری‌های مفید در بزاق پزشک یک پروبیوتیک خوراکی تجویز می کند. در مواردی که نیاز به دندان نیاز به عصب کشی دارد این کار باید قبل از جراحی انجام شود.
- برداشتن کیست
برای برداشتن کیست دندان از بی حسی موضعی استفاده می شود، ممکن است پزشک برای پر کردن فضای خالی باقی مانده از برداشتن کیست، از مواد پیوند استخوان استفاده کند و همینطور ممکن است دندانی که با کیست در تماس است، برداشته شود. در انتها برای اطمینان حاصل کردن از اینکه کیست یا تومور، این بافت به آزمایشگاه فرستاده می شود.
درمان کیست دندان با لیزر
استفاده از لیزر برای درمان کیست دندان درد را به طور قابل توجه ای کاهش می دهد، علاوه بر این جای زخم نیز بسیار کمتر است. دقت روش لیزر ۰.۱ میلی متر می باشد و حاشیه های تمیز و مشخص بعد از برداشتن ضایعه بوجود می آید.
تفاوت کیست و آبسه دندان چیست؟
بافت نرمی که در اطراف دندان شکل گرفته (کیست) از ابتدا عفونت ندارد اما اگر دچار عفونت شود به آن آبسه گفته می شود. دلیل اصلی آبسه باکتری‌های موجود در دهان و لثه می باشد. در بیشتر موارد، بروز آبسه پوسیدگی دندان می باشد. اگر آبسه کوچک باشد معمولاً با تجویز آنتی‌بیوتیک قابل درمان است اما آبسه‌های بزرگ باید با ایجاد برش‌هایی تخلیه شوند تا عفونتی در آنها باقی نماند.
بهترین دارو برای کیست دندان (آنتی بیوتیک برای کیست دندان)
- آموکسیسیلین (Amoxicillin)
- مترونیدازول (Metronidazole)
- پنی سیلین (Penicillin)
- کلیندامایسین (Clindamycin)
درمان خانگی کیست دندان
- روغن درخت چای روغن
- آب نمک
- روغن میخک
- زردچوبه
- سرکه سیب
نکته: کیست مسئله ای نیست که روش های خانگی به روی آن موثر باشند و واجب در سریع ترین زمان به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا کیست دندان خطرناک است؟
اولین کیست هایی که مشاهده می شوند کیست های پری آپیکال هستند و در اثر عفونت در دندان ایجاد می شوند. اگر چه کیست های دندانی خفیف و خوش خیم هستند، اما در صورت عدم درمان مناسب می توانند منجر به عوارض جدی مانند عفونت و از دست دادن دندان شوند.
عکس کیست دندان
