جنس دندان از چیست؟ همه چیز در مورد جنس دندان

ساختار و جنس دندان از چیست؟ 

در حالت کلی تمامی دندان‌های انسان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده‌اند که هر یک از آن‌ها از چندین بخش با مواد و جنس متفاوت ایجاد می‌شوند و هر یک وظیفه مهمی در سلامت و پایداری دندان در دهان ایجاد می‌کنند. با توجه به این موضوع، ساختار دندان انسان شامل بخش‌های زیر می‌شود:

تاج دندان

این بخش قسمت قابل مشاهده و ظاهری دندان است که از 3 بخش مینا، عاج و پالپ تشکیل شده است.

ریشه دندان

این قسمت به زیر خط لثه رفته و به فک می‌رسد. بخش ریشه، علاوه بر قرار گرفتن ریشه‌های دندان، شامل رباط پریودنتال نیز می‌شود. مجرای ریشه دندان از کانال ریشه تشکیل شده که در صورت پوسیدگی و آسیب دیدن، باید درمان کانال ریشه و خارج نمودن ریشه دندان (اصطلاحا عصب کشی) انجام شود.

مینای دندان

مینای دندان سخت‌ترین بخش بدن انسان است که در واقع سطح خارجی و رویی دندان‌ها را تشکیل می‌دهد. این بخش از دندان از ماده‌ای بسیار سخت به نام فسفات کلسیم تشکیل شده است. ضخامت مینا در نقاط مختلف دندان متغیر است اما در برخی نواحی به 3 میلی‌متر نیز می‌رسد. مواد تشکیل دهنده مینای دندان شامل 96% مواد معدنی و 4% آب و مواد آلی هستند که موجب افزایش استحکام دندان می‌شوند.

عاج دندان

عاج یا دنتین (Dentin) در واقع لایه زیرین مینای دندان است که سلول‌های زنده داشته و ماده معدنی ترش می‌کند. رنگ عاج در مقایسه با مینا، زرد رنگ بوده و مواد معدنی آن تنها کمی از مینا کمتر است. با توجه به این موضوع می‌توان گفت که عاج دندان از استخوان بسیار سخت‌تر است. عاج بالغ از 70% مواد معدنی، 20% مواد آلی و 10% آب تشکیل شده است که توسط سلول‌هایی به نام ادنتوبلاست در ناحیه پالپ ایجاد می‌شود.

پالپ دندان

پالپ (Pulp) قسمت داخلی و نرم دندان است که به شکل حفره مرکزی در تاج دندان بوده و رگ‌های خونی و اعصاب در آن جریان دارند. به قسمت پالپ، مغز دندان نیز گفته می‌شود. این قسمت توسط عاج دندان احاطه شده و سلول‌های ادنتوبلاست را دارد که عاج را ایجاد می‌کنند. ایجاد هرگونه پوسیدگی و آسیب در دندان، رگ‌ها و اعصاب این ناحیه را تحریک کرده و موجب درد می‌شود. 

سیمان دندان

سیمان در واقع نوعی بافت همبند است که ریشه دندان را به لثه و فک متصل می‌کند.

رباط پریودنتال دندان

رباط پریودنتال قسمتی از ریشه دندان است که درون لثه قرار دارد و میان دندان و استخوان فک اتصال محکم ایجاد می‌کند. جنس این رباط از بافت فیبری کلاژنی است که سلول‌های آن با داشتن سیستم ایمنی، می‌توانند موجب از بین رفتن باکتری‌ها در اطراف خود و ریشه دندان شوند.

معرفی انواع دندان در انسان‌ها

تعداد و نوع دندان‌ها در دوران کودکی و نوجوانی با دوران بزرگسالی متفاوت است. به همین دلیل از نظر جنس و نوع دندان‌ها در سنین مختلف ما 2 نوع دندان شیری و دندان دائمی داریم:

دندان شیری

دندان‌های شیری در واقع دندان‌های موقتی فرد هستند که پس از تولد رشد کرده و در سنین کودکی و نوجوانی می‌ریزند. با توجه به کوچک بودن فک کودکان، تعداد این دندان‌ها 20 عدد بوده و در هر آرواره 10 تا دندان وجود دارد. دندان‌های شیری در سنین 6، 7 سالگی کودک شروع به افتادن کرده و دندان‌های دائمی جای آن‌ها را می‌گیرند. دندان‌های شیری در واقع دندان‌های موقت کودک به شمار می‌روند، اما مراقبت و توجه به رشد درست و صحیح آن‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و می‌تواند سلامت دندان‌های دائمی فرد را تضمین کند.

دندان دائمی

دندان‌های دائمی ما در واقع از همان شش ماهگی شروع به رشد می‌کنند، اما به صورت نهفته درون لثه‌ها باقی مانده و پس از افتادن دندان‌های شیری به بیرون آمده و رشد آن‌ها تا 20 سالگی و تکمیل شدن دندان‌های عقل ادامه پیدا می‌کند. تعداد دندان‌های دائمی 32 عدد بوده و در هر آرواره 16 تا دندان وجود دارد. دندان‌های دائمی در یک فرد بالغ به چند نوع دندان تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها شکل ظاهری، تعداد ریشه‌ها و کاربرد متفاوتی از یکدیگر دارند. انواع دندان دائمی در یک انسان بالغ شامل موارد زیر می‌شوند:

• دندان پیش: دندان‌های پیش دندان‌هایی هستند که در قسمت وسط و جلویی دهان قرار گرفته و می‌توان به راحتی هنگام صحبت کردن و خندیدن آن‌ها را مشاهده نمود. تعداد این دندان‌ها در مجموع 8 تا بوده و 4 تا در آرواره بالا و 4 تا در آرواره پایین قرار دارد. شکل ظاهری دندان‌های پیش به این صورت است که لبه‌های تیزی داشته سطح مقطع آن‌ها باریک است و عرض کمی دارد. این دندان‌ها برای پاره کردن غذا به کار می‌روند.
• دندان نیش: دندان نیش، همانطور که از نام آن مشخص است ظاهری نوک‌تیز دارند که برای تکه تکه کردن یا سوراخ کردن غذا از آن‌ها استفاده می‌شود. تعداد این دندان‌ها در مجموع 4 تا بوده و 2 تا دندان نیش در آرواره بالا و 2 تای دیگر در آرواره پایین قرار گرفته‌اند.
• دندان آسیای کوچک: دندان‌های آسیای کوچک که به آن‌ها پرمولر (Premolar) نیز گفته می‌شود، به دلیل داشتن برآمدگی بر روی سطح جویدن خود، برای خرد کردن و بریدن مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دندان‌ها به طور کلی 8 عدد هستند که در هر نیم آرواره بالا و پایین و چپ و راست دهان، 2 عدد وجود دارد.
• دندان آسیای بزرگ: دندان‌های آسیای بزرگ یا مولر (Molar) دندان‌های انتهایی درون دهان هستند که برای جویدن، له کردن و ساییدن مواد غذایی به کار برده می‌شوند. در مجموع 12 دندان آسیای بزرگ در دهان وجود دارد که در هر نیم آرواره بالا و پایین و چپ و راست، 3 تا دندان مولر قرار گرفته است.
• دندان عقل: دندان عقل در واقع آخرین دندان آسیای بزرگ یا آسیای سوم است که پس از 18 سالگی در انتهای دهان شروع به رشد کرده و حدود 25 سالگی رشد آن پایان می‌یابد. دندان عقل نقش زیادی در جویدن غذا ندارد و به دلیل قرار گرفتن در انتهای آرواره، به سرعت دچار پوسیدگی می‌شود؛ به همین دلیل باید به خوبی به بهداشت آن توجه شود. تعداد این دندان‌ها در کل دهان 4 تا و در هر نیم آرواره 1 عدد است.

چه ارتباطی میان جنس دندان و پوسیدگی دندان وجود دارد؟

جنس دندان‌های ما به ژنتیک ما بستگی دارد و ما آن را از والدین خود به ارث می‌بریم. جنس دندان در تمامی افراد مشابه یکدیگر نبوده و دندان‌های هر شخص می‌توانند کیفیت و میزان مقاومت متفاوتی داشته باشند. با توجه به این موضوع، می‌توان گفت که پوسیدگی دندان و دیر یا زود رخ دادن این مشکل، به جنس دندان هر فرد و مقاومت مینای آن در برابر پوسیدگی بستگی دارد. اما باید توجه داشته باشید که اگر یک فرد بهترین جنس دندان را نیز داشته باشد، باز هم باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه نموده و مصرف مواد قندی خود را کنترل نماید تا بتواند برای مدت زمان طولانی از بروز پوسیدگی در دندان‌های خود پیشگیری کند. به همین دلیل می‌توان گفت که رعایت بهداشت دهان و دندان و کنترل میزان مصرف مواد قندی، فارغ از جنس دندان‌ها، می‌تواند از بروز هرگونه پوسیدگی در دندان‌ها جلوگیری کند.

معرفی کلینیک دندانپزشکی معتبر در کرج برای پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان

اگر جنس دندان‌های شما خوب نیست و یا تاکنون به رعایت بهداشت دهان و دندان خود بی‌توجه بوده‌اید، بهترین راه برای پیشگیری از بروز پوسیدگی و آسیب‌های مختلف در دندان‌های خود، مراجعه به دندانپزشک متخصص و با تجربه است. دکتر مریم محمدی یکی از دندانپزشکان حرفه‌ای و مجرب در کرج هستند که شما می‌توانید برای بررسی دوربه‌ای و منظم دندان‌های خود و یا درمان هر یک از مشکلات دهان و دندان خود به ایشان مراجعه نموده و زیبایی و سلامت را به دندان‌های خود هدیه دهید. برای تعیین وقت قبلی برای مراجعه به کلینیک دکتر مریم محمدی و دریافت مشاوره، می‌توانید از طریق شماره‌های مندرج در سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.