لک دندان به حالتی گفته می شود که لکه های رنگی ( سفید - زرد – قهوه ای ) بر روی دندان ایجاد می شود. در واقع بروز این لکه ها یکی از نشانه های پوسیدگی دندان است.هر زمان که روی مینای دندان لکه هایی دیده شود بهتر است به دندان پزشک متخصص مراجعه شود. لکه های دندان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شوند. لکه ها علاوه بر اینکه زیبایی دندان را خدشه دار می کنند، گاهی باعث عفونت و یا آسیب دیدن دندان می شوند.
انواع تقسیم بندی لک دندان
لکه های خارجی
این نوع لکه نتیجه آسیب دیدن لایه خارجی دندان یا مینا است. وضعیتی که لایه بیرونی دندان تغییر رنگ می دهد و لک قهوه ای یا زرد بر روی مینای دندان ایجاد می شود.
لکه های داخلی
این نوع لکه نتیجه تیره یا زرد شدن ساختار داخلی دندان یا عاج است. حالتی است که ساختار درونی دندان (dentin) زرد می شود و تغییر رنگ می دهد.
لکههای ناشی از بالا رفتن سن
علت ایجاد این نوع لکه ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی است.
علل ایجاد لک دندان
لکه های خارجی
استعمال دخانیات
مصرف سیگار و توتون دندان را زرد رنگ می کند.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
اگر به روش صحیح مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، مواد لکه کننده دندان مانند قهوه و توتون روی دندان باقی میماند و دندان لک میشود.
مصرف غذاهای اسیدی
غذاهایی که حاوی اسید هستند مثل ترشیجات و نوشیدنی های اسیدی که باعث ایجاد لک بر روی دندان می شوند.
فلوئوروزیس یا فلوراید اضافی
همانطور که می دانیم فلوراید یک ماده ضروری برای تامین سلامت دندان هاست، فلوراید اضافی باعث ایجاد لکه بر روی دندان ها می شود.
فلوئوروزیس یک نوع لکه دائمی است که در اثر قرار گرفتن مقدار زیادی فلوراید در هنگام شکل گیری مینای دندان ایجاد می شود.
لکه های داخلی
ژنتیک
مسائل ژنتیکی می تواند باعث ایجاد لکه های سفید بر روی دندان ها شود. به این معنا که مینای دندان برخی از افراد به طور طبیعی سفید تر یا ضخیم تر است.
آسیب دیدن دندان
مواردی مثل شکستگی ، ترک خوردگی دندان به علت اینکه مینا آسیب دیده یا عصب از بین رفته ، تغییر رنگ می دهد.
مواد دندان پزشکی
برخی از مواد به کار برده شده در دندان پزشکی مثل مواد حاوی سولفید یا ترمیم های آمالگام باعث تغییر رنگ دندان می شود.
درمان لک دندان چیست؟
روش های درمان لکه های دندانی به علت و نوع لکه بستگی دارد.
از بین بردن لکه های خارجی دندان
ساده ترین لکه های دندانی ، لکه های خارجی دندان هستند که با روش ها و تکنیک های مختلف قابلیت بر طرف شدن را دارند.
بلیچینگ
یکی از متداول ترین روش های درمانی دندان پزشکی ، سفید کردن دندان یا بلیچینگ دندان نام دارد که با سفید کردن دندان می توان لکه های موجود روی دندان را از بین برد.
از بین بردن لکه های داخلی دندان
این نوع تغییر رنگ که بدلیل تغییر ساختار دندان ایجاد شده است، لذا از بین بردن لکه های ذاتی تقریبا غیر ممکن است . دو روش برای این مشکل وجود دارد.
سفید کردن دندان مرده از داخل
بلیچینگ دندان مرده طی فرآیند عصب کشی صورت می گیرد. مخلوطی از مواد سفید کننده درون فضای داخل ریشه دندان قرار می گیرد سپس واکنش شیمیایی این مواد، دندان را از داخل سفید می کند.
روکش دندان
به این علت که لکه های درونی، در ساختار دندان وجود دارد، یک روکش نازک و دست ساز از مواد کامپوزیتی یا سرامیکی که ونیر نام دارد جهت پوشش سطح خارجی دندان استفاده می شود. البته لازم به ذکر است که برای قرار دادن آن روی دندان، بخشی از سطح دندان تراش داده می شود تا روکش بتواند روی آن قرار بگیرد.
باندینگ
باندینگ روشی است که در آن مواد همرنگ دندان روی آن اعمال میشود و با نور مخصوص سفت میشود. نور در نهایت باعث پیوند یافتن مواد به دندان میشود. باندینگ لکههای روی دندان را میپوشاند و لبخند را زیباتر میکند.
پیشگیری از لکه شدن دندان
اولین و مهمترین گام در درمان و رفع لکهای دندان، تشخیص علت و جلوگیری از پیشرفت و بروز مجدد آن در آینده است. بعد از تشخیص علت، مهمترین بخش، رفع مشکل دندان، مثلا پوسیدگی دندان با پر کردن و شکستگی دندان با ترمیم و باندینگ است.
نکاتی برای جلوگیری از ایجاد لکه بر روی دندان
-
از مصرف شکر در رژیم غذایی خود خودداری کنید.
-
از مقادیر کافی غذاهای حاوی کلسیم در رژیم غذایی روزانه خود استفاده کنید.
-
برای جلوگیری از خشک شدن دهان مقادیر زیادی آب بنوشید.
-
دهان خود را با آب بشویید.
-
از غذاهای شور و تند پرهیز کنید.
-
از نوشیدن کافئین خودداری کنید.
-
از مصرف الکل و استعمال دخانیات پرهیز کنید.
-
میزان فلوراید موجود در خمیر دندان را بررسی کنید.
-
توجه ویژه به رعایت بهداشت دهان و دندان خود داشته باشید.
-
اگر دندانهای خود را سیمکشی کردهاید، دقت بیشتری در حفظ تمیزی دندانها و دهان خود داشته باشید.
دلایل ایجاد لکه دندان چیست؟
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- استفاده از مسواک و خمیر نامناسب
- رژیم غذایی نا مناسب
- ادامه استفاده از دندان مصنوعی قدیمی
- مصرف بیش از حد آب فلورایددار
- مصرف زیاد سیگار، الکل، قهوه و چای
- مصرف آنتی بیوتیک توسط مادر در دوران بارداری بر سلامت دندان کودک تاثیر می گذارد
- آنتی بیوتیک های استفاده شده در زمان دندان های شیری
سوالات متداول
علت ایجاد لکه های سیاه روی دندان چیست؟
بارزترین علت لکه های سیاه روی دندان ها عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. پلاک و اسیدهای موجود در غذاهای شیرین می تواند به پوشش محافظ مینای دندان آسیب برساند که منجر به پوسیدگی دندان می شود.
پوسیدگی و لکه های دندان به چه صورت تمیز می شود؟
دندانپزشک ابتدا پوسیدگی را معاینه می کند و در صورت احساس درد، با تزریق بی حسی موضعی دندان پوسیده را تراش می دهد و در نهایت از پر کردن و روکش دندان استفاده می شود.
چگونه در خانه دندان های زرد تمیز می شوند؟
مخلوط لیمو و جوش شیرین: یک قاشق چای خوری جوش شیرین را در یک کاسه بریزید و لیمو را روی آن فشار دهید. سپس مخلوط کنید تا کف در مخلوط ایجاد شود. سپس می توانید با استفاده از مقدار کمی از مخلوط روی مسواک دندان های خود را مسواک بزنید.